HAYDUT EKONOMİSİ

Terör bütün dünyanın bir sorunudur. Terörün bir çok soruna neden olması ülkeleri kötü etkilemektedir. Terör eylemleri sonucu insanlar ölmekte veya yaralanmakta , ekonomik olarak ülkeleri zora sokmaktadır. 
Bu yazımda terör faaliyetlerinin ekonomik yönünü inceleyeceğim. 

Terör olayları artıkça yatırımlar azalmakta , kamu harcamaları artmaktadır. Artan belirsizlik ortamı istihdamın azalmasına neden olmaktadır. Çok uluslu şirketler terör ortamlarında doğan belirsizlikten dolayı çalışan çıkartarak harcama azaltma yoluna giderler. Çünkü terör ortamlarında ülkelerin risk primleri artış gösterir , yabancı yatırımcının sermayeyi yurt dışında daha güvenli ülkelere transfer etmesine neden olur ve tüketici güveninde azalma olur. Tüketici güveninde azalma olması demek tüketicinin yapacakları harcamaları ertelemeleri ve tasarruf oranlarını artırması demek. Ama bu tasarruf oranları risk ortamında yatırıma dönüşmez. Bu nedenle yatırımlar azalır , buda ekonomik büyümenin azalması anlamına gelir. Terör ortamında tasarruflar daha güvenli ve vergi cennetleri olarak adlandırılan ülkelere doğru kayar. 

Terör ortamlarında dış ticarette etkilenir. Terör ile mücadele eden ülkenin ithalat ve ihracat rakamlarında bir azalma meydana gelir. Terör mağduru ülkeye ticaret yapmak daha pahalıdır. Çünkü taşımacılık yapacak şirket risk durumunu yükseldiği için daha çok ücret talep edecektir. Sigorta şirketleri de aynı şekilde daha yüksek fiyatlardan sigortalama yapacaktır. Buda malın daha pahalıya satılmasına yol açacaktır. Fiyatı yükselen mala talep azalacağını göz önüne alırsak ithalatın ve ihracatın azalması gayet normaldir. 

Terör olayları doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını da etkiler. Araştırmalara göre terör olayları yaşanan bir ülkede DYSY/GSYH oranında %10 ters yönlü bir etki ettiği görülmüştür. 

Terör olaylarından en çok etkilenen ekonomik sektörde turizmdir. Terör olaylarının yaşandığı ülke ve bölgede turizm hızla düşüş yaşar. Turizmin düşmesi sonucu hava yollarının yolcu sayısı da azalır. Ülkenin turistlerden gelmesini beklediği döviz miktarı da azalır. Örneğin ; Türkiye'de PKK eylemleri sonucu İngiltere'den gelen turistlerin sayısında %20 azalma olmuştur. Başka bir örnekte ise ABD'de meydana gelen 11 eylül olaylarından sonra yabancı turistlerin yaptırdığı otel rezervasyonlarında %50 azalma olmuştur. 

Bir ülkedeki terör saldırısı en çok ülke en çok Menkul Kıymetler piyasasını etkiler. Günümüzde bilginin yayılma hızı çok yüksek ve dünyanın küresel  yapısından dolayı terör olaylarından sonra yatırımcılar arasında oluşan bir panik havası ile Menkul Kıymet piyasasından insanlar  hemen tasarruflarını geri talep eder ve yurt dışında başka Menkul Kıymet piyasalarına yönelirler. 

Terörün bir ülkede uzun süreli devam etmesi büyüme üzerinde olumsuz etkisi vardır. Öyle ki şirketler yatırımlarını kısa vadeli yaparlar. Ülkedeki belirsizlikten dolayı uzun vadeli plan yapamazlar. 

Hükümette artıcak güvenlik harcamaları için bütçeden büyük oranda kaynak ayırır. Bütçede açığın artması uzun sürerse finanse etmek için ek vergiler konulur.Buda düşen tüketim harcamalarını dahada düşürür. 

1993-1994 yıllarında ki terör olaylarından dolayı kişi başı GSYH düşüş yaşanmıştır.

Terörü Kınıyorum...