EMTİA PİYASASINDA YANGIN

Emtia ; petrol , gümüş , bakır , platin , buğday , mısır , soya fasulyesi , kahve , şeker , kömür gibi kendinden daha değerli bir başka ürünün oluşumunda ham madde veya ara madde olarak yer alan , değeri tüketici tarafından belirlenen benzersiz ve çok fazla miktarda ve ticarete konu olabilecek maden , mineral , enerji , gıda , tarım ve hayvancılık , emisyon gibi ürünlere denilmektedir. 

Emtia borsada işlem gören bir piyasadır. Türkiye'de 133 tane emtia borsası vardır.. Emtia borsasında mallar fiziki olarak değil , yatırım aracı olarak alınıp satılır. Borsa'da işlem görerek sağlıklı fiyat oluşumu sağlanmaya çalışılmaktadır. Son dönemde dünyada emtia piyasasına işlemler forex araçları ile yapılmaktadır. 
En çok işlem gören emtia ürünleri ise şöyledir ; petrol , altın , gümüş , doğal gaz , buğday , kahve , mısır.

Son dönemde dünyadaki talepteki düşüş en çok emtia piyasasını , emtia ihraç eden ülkeleri vuruyor. Mesela Suudi Arabistan , Rusya gibi petrolden büyük gelir sağlayan ülkeler  bu durumdan olumsuz etkileniyor.
Bunun dışında ülke ihracatının önemli bölümünü diğer emtia  ürünlerinin oluşturduğu ülkeler var. Bu ülkelerin bazıları direk bir ürünün ihracatından elde ettikleri kazanç ile refah yaratıyorlar. 

Emtia fiyatlarının sürekli düşüş içinde olması enflasyonla başı dertte olan bir çok ülkeyi tehditte ediyor. Mesela Avrupa , ABD gibi ekonomiler sıfır enflasyonla mücadele ediyor. Enflasyonu %2 seviyesine çıkartmaya çalışıyorlar. Ama emtia fiyatlarının sürekli düşmesi yani mal fiyatlarının dahada ucuzlaması deflasyon risklerini ortaya çıkarıyor. 
Emtia fiyatlarındaki düşüşün devam etmesi bir çok ülkeyi 2016 yılında zora sokacağa benziyor.

BAKIR

Peru , Şili , Demokratik Kongo Cumhuriyet'i bakır ihraç eden ülkeler. İhracatlarının önemli bir bölümü bakır oluşturuyor. 1 yıllık bir süre zarfında bakır fiyatlarının %25 değer kaybetmesi bu ülke ekonomilerini kötü etkilemekte. Ekonomik büyümelerin yavaşlaması nedeniyle 6 yılın en düşük fiyatlarına inmiş bulunan bakırın bir süre daha aynı fiyatlarda seyretmesi ve dünya ekonomisindeki gelişmelere göre yön bulmasını bekliyorum.

ALTIN

Avustralya , Güney Afrika , Gana önemli altın üreticisi ülkelerdir. Bu ülkelerin gelirlerinin büyük bölümünü yaptıkları altın ihracatından oluşur. Altın fiyatlarının 1 yıl içinde %17 değer kaybetmesi bu ülkelerin ekonomilerini kötü etkiliyor. 

2008 küresel krizinden sonra altın güvenli liman özelliği kazandı. Dünyanın içinde bulunduğu kriz ortamı altının yıldızının parlamasına ve ONS fiyatının 1900$ kadar çıkmasına neden oldu. Ama Fed'in parasal genişleme programını sonlandırması ve faiz artışına gideceğini belirtmesi altının güvenli liman olma özelliğini zayıflattı. 

PETROL

Opec ülkeleri , Malezya , Gana , Rusya , Meksika , Kolombiya , Venezuela dünyada önemli petrol ihraççıları ülkeler. Bu ülkelerin gelirlerinin büyük bölümü de petrol satışlarından oluşuyor. 

Petrol fiyatlarının 1 yıl gibi kısa bir sürede %65 değer kaybetmesi bu ülkeleri çok kötü etkiledi. Rusya resesyona girdi , diğer ülke ekonomileri de zayıfladı. Suudi Arabistan'ın pazar payını kaybetmemek için arzı dahada artırması , petrol fiyatlarını dahada aşağıya çekmesi belirsizliği artırıyor. Bu petrol pazar savaşının ne kadar süreceği belirsiz. Ama savaşta bazı ülkelerin çok yara alacağı kesin. 

KAHVE 

Brezilya , Kolombiya ihracat oranlarına bakıldığında kahvenin önemli bir yeri olduğu görülüyor. Kahve fiyatının 1 yılda %33 değer kaybetmesi bu ülkeleri kötü etkiliyor. Özellikle Brezilya'nın ekonomisinin çok kötü olduğu bu günlerde emtia fiyatlarınında sürekli düüşmesi ülkeyi içinden çıkılmaz bir resesyona sokmuş durumda. 

Kolombiya'da aynı şekilde ekonomisi kötüye giden ülkelerden biri. Emtia fiyatlarındaki düşüş ülkede yavaşlamaya neden oluyor. İşsizlik artıyor , büyüme hızı düşüyor. 

Emtia fiyatlarının böyle devam etmesi iki ülkeyi ekonomik açıdan çok fazla etkileyeceği ortada. 

MISIR

Mısır fiyatları 1 yılda %12 , 3 yılda %55 değer kaybetmiş durumda. Dünyanın en büyük mısır üreticisi olan ABD çiftçileri bu durumdan etkilenmeye başladılar. 2012 yılında yıllık 175 bin $ kazanan ABD'li mısır üreticileri 2014 yılında yıllık 55 bin $ kazandılar. 

ABD ekonomisi güçlü bir şekilde toparlanma adımları atarken ABD çiftçileri düşen emtia fiyatları nedeniyle refah kaybı yaşıyorlar. Düşen emtia fiyatları ile güçlü dolar bir araya gelince ABD tarım ürünü ihracatı hızla düşüyor. ( Güçlü Dolar ile ilgili yazımı okumak için tıklayınız.) ABD çiftçilerinin rekabet etme gücü azalıyor. 

EMTİA FİYATLARI VE TÜRKİYE

Türkiye enerji kaynakları bakımından dışa bağımlı bir ülke. Doğal gaz , petrol fiyatlarındaki düşüş Türkiye ekonomisine olumlu etkide bulunuyor.

Petrol fiyatlarındaki bu düşüş hem cari dengeyi hemde bütçe dengesine pozitif yansıyor. 

Petrol fiyatlarının cari dengeye nasıl pozitif yansıdığı belli. Ama bütçe dengesine nasıl pozitif yansıdığı biraz karmaşık.

Petrolün 35 $ düşmesi ile birlikte benzinin litre fiyatı 1,04 TL olmuş durumda. Ama tüketici benzini 4,35 TL alıyor. Burada devletin büyük bir kazancı var. 

Petrol fiyatlarındaki düşüş benzin fiyatlarını azda olsa aşağıya çekiyor. Ekonominin temel kuralı burada devreye giriyor ve fiyat düştüğü için talepte artış meydana geliyor. Bu sayede devlet akaryakıttan aldığı %60 vergi sayesinde büyük kazanç elde ediyor. 

Düşen petrol fiyatları sayesinde devletin kasasına daha çok vergi geliri giriyor. 

Grafikte de görüldüğü gibi cari açıkta belirgin bir şekilde azalma mevcut. Petrol fiyatlarının böyle devam etmesi cari açığa olumlu şekilde yansımaya devam edecektir.