TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ VS BİST 100 ENDEKSİ

BİST 100

Bist 100 , eski adıyla İMKB 100 endeksi işlem gören 300 üzerindeki şirket içerisinde işlem hacmi , halka açıklığı , piyasa değeri gibi değişik kriterlere göre hesap edilmiş en değerli 100 şirketin hisselerinin alınıp satıldığı piyasadır.

Bist 100 endeksi gün içinde belli bir oranda yükselir veya düşer. Yükselmesi o gün BİST 100 içerisindeki şirketlerin bir çoğunun değer kazandığı , düşmesi ise şirketlerin bir çoğunun o gün değer kaybettiğini gösterir. 

Borsa bilinenin aksine bir kumar değildir.Küçük yatırımcılarında tasarrufları ile isterlerse bir şirketin hisse senedini alarak ortak olmalarını sağlar. 
Eğer şirketin durumunun iyi gitmediğini düşünüyorsa şirket hisselerini satabilir. 
Bist 100 piyasasında uzun vadeli veya kısa vadeli yatırımcı olmak sizin elinizde. Hissesini aldığınız şirketin gelecekte güzel yatırımlar yapıp değerleneceğini düşünüyorsanız hisse senetlerini elinizde tutarsanız. Temettü dağıtımı olursa buradan payınıza düşeni alırsınız. 
Yok ben sabır gösteremem diyorsanız spekülasyon yaparsınız. Bir hisse senedini düşükken alırsınız , yükselince satarsınız. Bu sayede alım satım karı elde edersiniz. 
Bist 100 riskli bir piyasadır. Tahminlerinize göre pozisyon alabilirsiniz.  

10 yıllık Bist 100 endeksi

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ

Tüketicilerin gelecek dönem beklentisi ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerinin ölçmeyi amaçlayan göstergelerdir. TCMB tarafından tüketici eğilim anketine göre belirlenir. 
Endeks 0 ile 200 arasında değer alır. Endeksin 100'den büyük olması tüketici güveninde iyimser durum 100'den küçük olması tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösterir. 
Tüketicinin piyasaya güveni azaldıysa , gelecek belirsiz ise daha az tüketim yapar. Tasarruflarını artırmak kendini güvenceye almak ister. 
Tüketicinin tutumu sadece tüketimi azaltmaz. Tüketicinin tasarrufları artırması , piyasadaki likiditenin azalmasına neden olur. 
Bu durum ulusal paranın paritesini artırır. Ulusal paranın değerlenmesi ihracatı düşürür. İç pazarda talebin düşmesine karşılık uluslararası pazarda da talebin düşmesine neden olur. 

Tüketici Güven Endeksi 10 Yıl

OPSİYON

Ekonomi dünyasında opsiyon sözleşmeleri herhangi bir varlığı belirli bir vadede yada vadeye kadar belirli bir miktarda , belirli bir fiyattan alma yada satma hakkı veren sözleşmelerdir. 

Alım Opsiyonu

Alıcısına gelecekte belirli bir miktarda varlığı , belirli bir fiyattan alma hakkı veren opsiyon sözleşmeleridir.

Satım Opsiyonu 

Alıcısına gelecekte belirli bir miktarda varlığı , belirli bir fiyattan satma yada satın alma hakkı opsiyon sözleşmeleridir.

Amerikan tipi opsiyon , Avrupa tipi opsiyon olmak üzere ikiye ayrılır. Amerikan tipi opsiyonlar vadeden önce herhangi bir tarihte opsiyon alıcısı tarafından kullanılabilir. Avrupa tipi opsiyon ise vadesinden önce kullanılmaz. Sadece vade günü kullanılabilir. 

Türkiye'de opsiyonlar Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasasında yani kısaca VİOP'ta işlem görür. 

Opsiyon piyasasını etkileyen bir çok unsur vardır. 

1. Ülkenin siyasi risk oranı.
2. Ülkenin ekonomisi ve gelecekte ekonominin gelmesi beklenen noktası.
3. Dünyadaki ekonomik yapı
4. Şirketlerin içinde bulunduğu durumlar
5. Ekonomideki temerrüt oranları

Listeyi daha fazla uzatmak mümkün. Opsiyon piyasası bir nevi sigorta işlevi görür. Bunu bir örnekle açıklayayım. 

Pamuk tarlası sahibi düşünün. Hasat zamanına 3 ay var. Pamuk tarlası sahibi 3 ay sonra pamuk fiyatlarının düşeceğini düşünüyor. O yüzden bugünden belli bir prim ödeyerek opsiyon sözleşmesi yapıyor. Razı olduğu fiyattan 3 ay sonra için satım opsiyonu alıyor.3 ay geçtikten sonra eğer pamuk fiyatları pamuk çiftçisinin razı olduğu fiyattan yüksek ise pamuğu piyasaya satar ve tek zararı ödeyeceği prim olur. Ama pamuk çiftçisinin beklediği gibi fiyatları düşmüş ise opsiyon sözleşmesinde anlaşılan fiyattan karşı tarafa satar. 

Opsiyon sözleşmeleri bu sayede riskli ekonomilerde geleceğe daha sağlam adım atılmasını sağlar. 

Eğer bir ülkedeki opsiyon sözleşmelerinde özellikle borsa opsiyon sözleşmelerinde bir artış var ise o ülkede risk unsurları artmış demektir. Örneğin , S&P hisse opsiyon fiyatlarını kullanarak ekonomideki panik havasını ölçmeye yarayan VIX endeksi önemli bir ekonomik göstergedir. VIX endeksine bakılarak volatiliteler bulunmaya çalışılır. 

*** VIX endeksi diğer bir adıyla korku endeksi. S&P hisse opsiyon fiyatlarını takip eder. Eğer S&P opsiyon fiyatları artıyor ise ekonomide korkunun başladığını kısa zamanda volatilitenin artacağı anlamına gelir. Endeksin 30 üzerine çıkması korkunun şiddetlendiğini , 20'nin altına düşmesi ise piyasanın sakinleştiğini gösterir. 

Son haftada Suudi Arabistan ile İran arasında olanlar , Çin piyasasında aşırı yavaşlamanın sürdüğünü gösteren verilerin gelmesi ve Çin borsasının hızla çakılması , Kuzey Kore'nin Hidrojen bombası denemesi sonucunda endeks 27 puana çıkmış bulunuyor. Bu haftada piyasaların gerecek haberlerin gelmesi devam ederse endeks çok rahat 30 bandını aşacaktır. 

Araştırmalara göre son dönemlerde özellikle tüketici güven endeksi ile bist 100 endeksi birbirine doğru orantılı hareket etmektedir. Tüketici güven endeksinin kötü geldiği aylarda Bist 100 endeksi genelde negatif yönlü hareket edince opsiyon sözleşmeleri fiyatları yukarılara tırmanıyor. 

Tüketicinin güvensiz olduğu aylarda portföy yönetim şirketleri de , banka fon departmanları da hisse senedini azaltma politikası izliyorlar. 

Özellikle Türkiye gibi tüketime ağırlık vermiş ekonomilerde tüketicinin her alacağı karar bir altın değerinde. Eğer tüketiciler tasarrufa yönelmişse o ay gelirlerin düşeceğini şirketlerin değer kaybedeceğini , bankaların ise artan mevduatlar sayesinde gelirlerinin artacağını analiz edebiliriz. 

Bunun için Bist 100 endeksinin geleceği hakkında yorum yaparken destek gösterge olarak tüketici güven endeksini göz önüne almak faydalı olacaktır. 

Ekonomide tahmin yaparken tahminlerin dayanağı varsayımlar zayıf , destek alınan göstergeler yanlış ise tahminin yanlış çıkması kaçınılmazdır. 

Grafikte de görüleceği gibi Ocak ile Temmuz ayı arasında tüketici güven endeksi çok fazla hareket etmemiş hafif bir düşüş yaşamıştır. Aynı şekilde Bist 100 endeksi de Ocak ile Temmuz ayı arasında yüksek dalgalanma yaşamış ama çok genel anlamda aşırı düşüş yaşamamıştır. 

Tüketici güven endeksi Temmuz ayı ile Ekim ayı arasında sert bir düşüş yaşamıştır. Aynı şekilde Bist 100 endeksi de Temmuz ile Ekim arasında sert bir şekilde düşerek değer kaybı yaşamıştır. Kasım seçiminden sonra tüketici güven endeksi bir sıçrama yaşamıştır. Aynı dönemde Borsa İstanbul'da sıçrama yapmış ve 83.000 seviyelerine çıkmıştır. 

Sonra hem iç siyasette olanlar hemde küresel ekonomide olanlar neticesinde tüketici güven endeksi düşüş trendine girmiş bunu Bist 100 endeksi izlemiştir. 

Yukarıda da açıkladığım gibi Bist 100 endeksinin geleceği hakkında yorum yaparken bir çok göstergeyi baz alarak analiz yapmaya çalışırız. Bugüne kadar tüketici güven endeksi çok fazla dikkate alınmıyordu. Ama artık tüketici hareketlerinin de borsaya yön verdiği bir gerçek. Bu yüzden tüketici güven endeksinin önemi 2016 yılında daha çok öne çıkacaktır.