THE PANAMA PAPERS - ''YASAL SOYGUN''

Dün gündeme bomba gibi düşen Panama skandalı dünyayı karıştıracağa benziyor. Ben bugün Panama belgelerini ,bunun dünya ve Türkiye ekonomisine etkilerini anlatacağım.

Konuyu yüz üstüne Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) çıkardı. 
Belgeler 1977 yılından başlayarak yaklaşık 40 yıllık bir dönemi gözler önüne seriyor.Belgelerde devlet başkanlarından, sporculara, Hollywood yıldızlarından, iş adamlarına bir çok önemli kişinin ismi var. Bu ünlü kişiler ülkelerine daha az vergi vermek için vergi cenneti ülkelerde offshore şirketleri kurarak ticari faaliyetlerini bu ülkelerde gerçekleştirmelerini konu alıyor. 

Offshore şirketleri yasa dışı değil. Ama devlet liderlerinin , iş adamlarının vergi kaçırması tartışma konusu. Sonuçta devlet liderlerinin görevlerinden biride ülkelerindeki gelir dağılımı adaletsizliğini önlemek.Vergi dağılımı adaletini sağlamak. Son yıllardaki Gini katsayısına bakacak olursak dünyada gelir dağılımında bir bozulma olduğu görülecektir. (Gini endeksinin detaylı incelemesi için buraya tıklayınız)

1980-2013 Arasında Gelir Dağılımı Endeksi(Gini Endeksi)

PANAMA OLAYI 

Monssack Fonseca bir hukuk firması. Şirketin verdiği hizmetler arasında vergi kolaylığı olan ülkelerde kurulan şirketlere hukuki danışmanlık vermek bulunuyor. Bugüne kadar 300.000 den fazla şirketi farklı düzeylerde temsil etmiş durumda. Temsil edilen şirketlerin yarısından fazlası vergi cenneti olarak nitelenen ülkelere kayıtlı şirketler. 

ICIJ araştırması sonucu 11,5 milyon doküman ortaya çıkarıldı. (2,6 terabayt boyutunda )

 

www.ntvpara.com

DÜNYA EKONOMİSİNE ETKİSİ

Dünya ekonomisine etkisi bugün piyasalarda hissedildi. Piyasalar bugün aşırı satış bölgesindeydi. Alman bankalarının çoğunun bu olaylarda isminin geçmesi Alman borsasının bugün %3 yakın değer kaybetmesine neden oldu. Dünyanın diğer önemli borsalarıda aynı şekilde büyü değer kayıpları yaşadı. Bunun başlıca sebebi ülke yöneticilerine , bankalara güven aşırı derecede sarsıldı. Bu sarsılma bugün İzlanda başbakanının istifa etmesi ile boyutunun ne kadar büyük olduğunu gözler önüne serdi. 
Panama olayının dahada büyümesi veya hükümetlerinin arka arkaya istifa açıklaması dünya ekonomisi açısından bir panik yaratabilir. Hali hazırda Avrupa , Asya ve Güney Amerika ekonomisi zor durumda. Ekonomik büyümeleri çok yetersiz. Bunun yanında deflasyon riski ile karşı karşıyalar. Bu olayın büyümesi ekonomiye güveni dahada sarsacaktır. Tüketimin azalması üretimin durmasına sebep olabilir. Bu durumda ekonomilerin resesyona girme olasılığını artırıcı bir unsur olabilir. 
Hali hazırda eksi faizler ve piyasaya likidite pompalanmasına rağmen ekonomilerinin canlanmaması bir risk unsuru teşkil ediyor. Buna birde ülke vatandaşlarının hükümetlere güvenin azalması eklenir ve tüketici güvenleri azalırsa ekonomi çıkılmaz bir durumun içine girer. 
Bu durumda sırasıyla deflasyon yaşanmasına , resesyonların başlamasına , işsizliğin artmasına , kişi başı milli gelirlerin düşmesine , ekonomilerin krize girmesine sebep olabilir. 

Önümüzdeki günlerde dünya piyasalarının aşırı volatiliteli olmasını bekliyorum. Yani büyük bir dalgalar oluşabilir. Ama Panama Papers meselesinin sonunun ne olacağını bilemiyorum. Ama bu olayın hükümetlerin koltuklarını sarsacağı kesin. Banklara da güveninin de sarsılacağı ortada. 

Dünyada bu kadar yolsuzluk, hırsızlık varken bunları engellemekle görevli devlet liderlerinin bu işe çanak tutması kapitalist ekonominin ne kadar yoldan çıkarıldığını gösteriyor. 
Kapitalist sistem devletler tarafından doğru uygulandığı zaman aslında gayet uygun ve eşitlikçi bir ekonomik sistem. Ama insanların yoldan çıkma eğilimi olduğu için her zaman kapitalist sistem varlıklı kişilerin sistemi gibi yönlendirilmiştir.Panama olayı da bunun en güzel göstergesi.

Vergi cennetlerinin önüne geçmek için OECD tarafından hazırlanan BEPS projesini görmek için buraya tıklayınız